Checkmate
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Θεμελής
Η ή τ τ α της αμερικανοϊσραηλινής αρχιτεκτονικής αντιπυραυλικής άμυνας από το Ιράν έχει παγκόσμιες συνέπειες για την ασφάλεια.
Η προσοχή του Κόσμου έχει, δικαίως, εστιάσει στις επιπτώσεις από τα αντίποινα του Ιράν εναντίον του Ισραήλ στις 13-14 Απριλίου 2024. Ο σκοπός της επίθεσης του Ιράν ήταν να ε π ι β ά λ ε ι στο Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες τη εξής δεδομένο: οποιαδήποτε επίθεση εναντίον του -είτε σε ιρανικό έδαφος είτε σε έδαφος άλλων εθνών-, θα προκαλέσει αντίποινα που θα φέρουν στον επιτιθέμενο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ η ζημιά από αυτή που ο επιτιθέμενος θα μπορούσε να ελπίζει ότι θα προκαλέσει στο Ιράν. Για να επιτύχει τον σκοπό, το Ιράν έπρεπε ν’ αποδείξει ότι είναι ικανό να ξεπεράσει τα αμυντικά συστήματα βαλλιστικών πυραύλων τόσο του Ισραήλ όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών, τα οποία είχαν αναπτυχθεί στο Ισραήλ και γύρω από αυτό κατά τη στιγμή της επίθεσης. Το Ιράν μπόρεσε να το επιτύχει με τουλάχιστον εννέα πυραύλους που έπληξαν δύο ισραηλινές αεροπορικές βάσεις που βρίσκονταν κάτω από την προστατευτική ομπρέλα της αντιπυραυλικής ασπίδας Ισραήλ-ΗΠΑ.
Η στάση αποτροπής του Ιράν έχει επιπτώσεις που ξεπερνούν κατά πολύ τα όρια του Ισραήλ ή της Μέσης Ανατολής. Με την ή τ τ α της αντιπυραυλικής αμυντικής ασπίδας ΗΠΑ-Ισραήλ, το Ιράν ε ξ έ θ ε σ ε την έννοια της «υπεροχής» της αντιπυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ, η οποία χρησιμεύει ως η καρδιά των αμερικανικών μοντέλων προστασίας δυνάμεων που χρησιμοποιούνται για την προβολή στρατιωτικής ισχύος σε παγκόσμια κλίμακα. Η αμυντική στάση των ΗΠΑ έναντι της Ρωσίας, της Κίνας και της Βόρειας Κορέας εξαρτάται από τις υποθέσεις που γίνονται σχετικά με την αποτελεσματικότητα των δυνατοτήτων άμυνας των βαλλιστικών πυραύλων των ΗΠΑ. Με την επιτυχή επίθεση σε ισραηλινές αεροπορικές βάσεις που είχαν το πλεονέκτημα του πλήρους φάσματος της αμερικανικής τεχνολογίας αντιβαλλιστικών πυραύλων, το Ιράν εξέθεσε την ε υ π ά θ ε ι α της αμερικανικής αντιπυραυλικής ασπίδας σε σύγχρονες πυραυλικές τεχνολογίες που περιλαμβάνουν ελιγμούς στις πολεμικές κεφαλές, δολώματα και υπερηχητική ταχύτητα. Οι βάσεις των ΗΠΑ στην Ευρώπη, τον Ειρηνικό και τη Μέση Ανατολή –που κάποτε θεωρούνταν καλά προστατευμένες-, αποκαλύφθηκαν ξαφνικά ευάλωτες σε εχθρικές επιθέσεις. Το ίδιο ισχύει και για τα πλοία του αμερικανικού ναυτικού που επιχειρούν στη θάλασσα.
Η βαλλιστική πυραυλική άμυνα του Ισραήλ ενισχύθηκε με την ανάπτυξη του προηγμένου ραντάρ ζώνης AN / TPY-2 X στο ισραηλινό έδαφος. Το ραντάρ -που λειτουργεί από την 13η Πυροβολαρχία Πυραυλικής Άμυνας του Στρατού των ΗΠΑ-, βρίσκεται στο Χαρ Κερέν – ένα υψίπεδο στην έρημο Νεγκέβ, κοντά στην πόλη Μπέερ Σιεβά. Το AN / TPY-2 είναι ένα ραντάρ πυραυλικής άμυνας που μπορεί να ανιχνεύσει, να παρακολουθήσει και να διακρίνει βαλλιστικούς πυραύλους, κάνοντας διάκριση μεταξύ απειλών και μη απειλών (δηλαδή, εισερχόμενων πυραύλων και διαστημικών συντριμμιών).
Το AN/TPY-2 λειτουργεί σε δύο διαφορετικά επίπεδα. Στο πρώτο -γνωστό ως «λειτουργία προς τα εμπρός»-, ανιχνεύει και παρακολουθεί βαλλιστικούς πυραύλους καθώς εκτοξεύονται. Στο δεύτερο –«τερματική λειτουργία»–, καθοδηγεί αναχαιτιστές εναντίον ενόςπυραύλου που κατεβαίνει. Το AN/TPY-2 είναι βελτιστοποιημένο για να λειτουργεί με το σύστημα βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας Terminal High Altitude Area Defense (THAAD), καθοδηγώντας τον πύραυλο THAAD στο στόχο του.
Οι ΗΠΑ είχαν αναπτύξει τουλάχιστον μία, και ενδεχομένως δύο, συστοιχίες πυραύλων THAAD στο Ισραήλ κατά τη στιγμή της ιρανικής πυραυλικής επίθεσης. Εκτός από την παροχή βοήθειας στους πυραύλους THAAD για την κατάρριψη εισερχόμενων απειλών, τα δεδομένα των ραντάρ AN / TPY-2 ενσωματώθηκαν με δεδομένα ισραηλινών ραντάρ και άλλες τεχνικές πληροφορίες που συλλέχθηκαν από το δίκτυο δορυφόρων έγκαιρης προειδοποίησης του Οργανισμού Βαλλιστικής Πυραυλικής Άμυνας (BMDO) που αναπτύχθηκε με μοναδικό σκοπό την παρακολούθηση και την αναφορά ιρανικών εκτοξεύσεων βαλλιστικών πυραύλων. Αυτό το ολοκληρωμένο σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης-επιτήρησης-παρακολούθησης συνδέθηκε με μια πολυεπίπεδη αρχιτεκτονική πυραυλικής άμυνας που περιελάμβανε τα αμερικανικά συστήματα THAAD, ισραηλινά Arrow 2, Arrow 3, προηγμένα Patriot και αντιβαλλιστικούς πυραύλους David’s Sling / Σφεντόνα του Δαυίδ.
Πρόσθετα στην ικανότητα και τη φονικότητα της αρχιτεκτονικής βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ-Ισραήλ ήταν η παρουσία τουλάχιστον δύο αντιτορπιλικών κλάσης Aegis / Αιγίδα, με δυνατότητα συστήματος βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας (BMD) του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, εξοπλισμένα με ραντάρ ζώνης SPY-1 S και πυραύλους αναχαίτισης SM-3 / SM-6. Τα πλοία BMD του Πολεμικού Ναυτικού είναι διαμορφωμένα έτσι ώστε να συνδέονται με το επίγειο ραντάρ ζώνης AN / TPY-2 X καθώς και με το ευρύτερο σύστημα BMD μέσω του συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου, Διαχείρισης Μάχης και Επικοινωνιών (C2BMC). Ο συνδυασμός επίγειων ραντάρ και αναχαιτιστικών με το σύστημα BMD του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ παρέχει στους στρατιωτικούς διοικητές των ΗΠΑ προστασία σε όλο το θέατρο από εχθρικές απειλές βαλλιστικών πυραύλων. Αυτό το ολοκληρωμένο σύστημα έχει σχεδιαστεί για να ανιχνεύει και να παρακολουθεί εισερχόμενες απειλές και, χρησιμοποιώντας πολύπλοκους αλγόριθμους υπολογιστικής κίνησης, να διακρίνει στόχους και να τους καταστρέφει χρησιμοποιώντας κινητικές κεφαλές hit-to-kill (δηλαδή, μια «σφαίρα που χτυπά μια σφαίρα»).
Στις 13-14 Απριλίου 2024, το σύστημα αυτό απέτυχε. Εν ολίγοις, ο συνδυασμός των αμερικανικών και ισραηλινών δυνατοτήτων αντιβαλλιστικής πυραυλικής άμυνας που αναπτύχθηκαν στην έρημο Νεγκέβ και γύρω από αυτήν κατέστησε τις ισραηλινές αεροπορικές βάσεις που βρίσκονται εκεί, τις πιο προστατευμένες τοποθεσίες στον Κόσμο από τις απειλές που προέρχονται από βαλλιστικούς πυραύλους.
Και όμως, το Ιράν χτύπησε με ε π ι τ υ χ ί α και τις δύο τοποθεσίες με πολλαπλούς πυραύλους.
Οι παγκόσμιες στρατηγικές επιπτώσεις αυτού του εκπληκτικού ιρανικού επιτεύγματος α λ λ ά ζ ο υ ν το παιχνίδι – οι ΗΠΑ παλεύουν εδώ και καιρό εννοιολογικά με την έννοια των απειλών που αναφέρονται ως «A2/AD» απειλές από εχθρικούς βαλλιστικούς πυραύλους. Ωστόσο, οι ΗΠΑ είχαν επιδιώξει να μετριάσουν αυτή την απειλή AA / A2 επικαλύπτοντας την αρχιτεκτονική βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας θεάτρου όπως αυτή που είχε χρησιμοποιηθεί στο Ισραήλ. Η αποτυχία των συνδυασμένων αμυντικών συστημάτων ΗΠΑ-Ισραήλ εν’ όψει μιας συντονισμένης ιρανικής πυραυλικής επίθεσης εξέθεσε τις ελλείψεις των δυνατοτήτων βαλλιστικής πυραυλικής άμυνας των ΗΠΑ π α γ κ ο σ μ ί ω ς.
Εν ολίγοις, αυτό σημαίνει ότι οι δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη είναι ευάλωτες σε επιθέσεις από π ρ ο η γ μ έ ν ε ς ρωσικές πυραυλικές τεχνολογίες που αντιστοιχούν ή υ π ε ρ β α ί ν ο υ ν εκείνες που χρησιμοποίησε το Ιράν για να επιτεθεί στο Ισραήλ.
Σημαίνει επίσης ότι η Κίνα θα είναι πιθανότατα σε θέση να πλήξει και να β υ θ ί σ ε ι πλοία του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού στον Ειρηνικό Ωκεανό σε περίπτωση σύγκρουσης για την Ταϊβάν.
Και ότι η Βόρεια Κορέα θα μπορούσε να κάνει το ίδιο σε πλοία και δυνάμεις των ΗΠΑ στην ξηρά – κοντά στην Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα.
Μέχρι να μπορέσουν οι ΗΠΑ να αναπτύξουν και να παράξουν συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας ικανά να νικήσουν τη νέα πυραυλική τεχνολογία που αναπτύσσουν έθνη όπως το Ιράν, η Ρωσία, η Κίνα και η Βόρειος Κορέα, οι δυνατότητες προβολής στρατιωτικής ισχύος βρίσκονται σε κατάσταση «ματ» από τους δυνητικούς αντιπάλους των.