Meet the New Boss…He’s not the same as the Old Boss
Του Scott Ritter
Μετάφραση: Κωνσταντίνος Θεμελής
* Ο Scott Ritter είναι πρώην αξιωματικός των υπηρεσιών πληροφοριών του Σώματος Πεζοναυτών των ΗΠΑ, ο οποίος υπηρέτησε στην πρώην Σοβιετική Ένωση εφαρμόζοντας συνθήκες ελέγχου των όπλων· στον Περσικό Κόλπο, κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Καταιγίδα της Ερήμου και στο Ιράκ, επιβλέποντας τον αφοπλισμό όπλων μαζικής καταστροφής. Το πιο πρόσφατο βιβλίο του είναι το Disarmament in the Time of Perestroika – Arms control and the end of the Soviet Union / Αφοπλισμός στην εποχή της Περεστρόϊκα – ο έλεγχος των όπλων και το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης, εκδόσεις Clarity Press.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ορκίστηκε για την πέμπτη θητεία του ως Πρόεδρος της Ρωσίας. Οι «ειδικοί» της Δὐσης για τη Ρωσία τον παρουσιάζουν ως έναν διεφθαρμένο αυταρχικό που κυβερνά ένα αποτυχημένο σύστημα και έθνος. Η «παρουσίασή» τους δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από την αλήθεια.
Στις 27 Ιουλίου 2020, στην κριτική της για το βιβλίο της Catherine Belton / Κάθριν Μπελτον Ο λαός του Πούτιν, στο περιοδικό The Atlantic / Ο Ατλαντικός, η Anne Applebaum / Άν Άπλμπάουμ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μετά την επανεκλογή του ως πρόεδρος της Ρωσίας την άνοιξη του 2018, ο Βλαντίμιρ Πούτιν και οι φίλοι του «δημιούργησαν, γι’ άλλη μια φορά, ένα ασβεστοποιημένο, αυταρχικό πολιτικό σύστημα στη Ρωσία», περιλαμβανομένης «μιας διεφθαρμένης οικονομίας που αποθαρρύνει την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα». Τα χρόνια της προεδρικής ηγεσίας του Πούτιν, σημείωσε η Applebaum, είχαν αφήσει τη Ρωσία εξαθλιωμένη. «Αντί να βιώνει την ευημερία και τον πολιτικό δυναμισμό που φαινόταν ακόμη δυνατός τη δεκαετία του ’90», δήλωσε η βραβευμένη με Πούλιτζερ συγγραφέας, «η Ρωσία είναι και πάλι φτωχή και απαθής. Αλλά», κατέληξε, «ο Πούτιν και ο λαός του ευημερούν – κι αυτός ήταν ο πιο σημαντικός στόχος από την αρχή».
Η Applebaum είναι μια περιζήτητη ομιλήτρια για θέματα σχετικά με τη Ρωσία μετά τον Ψυχρό Πόλεμο -ειδικεύεται στην ανάλυση του σοβιετικού παρελθόντος της Ρωσίας-, ενώ, παράλληλα, θρηνεί για την άνοδο στην εξουσία του Βλαντίμιρ Πούτιν -τον οποίο χαρακτηρίζει αυταρχικό-, στο τέλος της δεκαετίας του 1990. Προς υπεράσπιση της Applebaum, δεν είναι μόνη σ’ αυτό το θέμα. Πράγματι, βρίσκεται στη συντροφιά πρώην πρεσβευτών (Michael McFaul), ειδικών σε θέματα εθνικής ασφάλειας (Fiona Hill και Angela Stent) και αξιωματικών των μυστικών υπηρεσιών (Andrea Kendall-Taylor, Steve Hall και John Sipher), οι οποίοι έχουν χρησιμοποιήσει το φορτωμένο με τη Ρωσία βιογραφικό τους για να εισχωρήσουν σ’ αυτό που περνάει ως «εθνικός διάλογος» στα κυρίαρχα Μέσα Ενημέρωσης σχετικά με την πραγματική φύση τής Ρωσίας και της ηγεσίας της και τι σημαίνει αυτό για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους.
Χωρίς καμία εξαίρεση, η διανομή των ρόλων που καταλόγισα πιο πάνω απηχούν τη σύνοψη της Applebaum για την κληρονομιά και το μέλλον του Πούτιν ως ηγέτη της Ρωσίας. Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική διαφορά: ενώ η Applebaum υπήρξε παρατηρητής των ρωσικών γεγονότων, οι υπόλοιποι ήταν παίκτες του παιχνιδιού, ενεργά συμμετέχοντες στη διαμόρφωση και την εφαρμογή της αμερικανικής πολιτικής όσον αφορά τη Ρωσία κατά την περίοδο αμέσως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Συνέβαλαν στην προπαγάνδιση πολιτικών σχεδιασμένων να εκμεταλλευτούν τις ρωσικές πολιτικές, οικονομικές και ασφαλιστικές αδυναμίες προς αποκλειστικό όφελος των Ηνωμένων Πολιτειών και όταν η απροσδόκητη αφομοίωση του Πούτιν στη ρωσική προεδρία απείλησε να ακυρώσει όλα όσα είχαν επιτύχει κατά τη διάρκεια της δεκαετίας της καταστροφικής διακυβέρνησης υπό τον Μπόρις Γέλτσιν, οι ίδιοι αυτοί παράγοντες εργάστηκαν ενεργά για την υπονόμευση της Ρωσίας με την ελπίδα να ρίξουν τον Πούτιν.
Κάθε αναλυτής που μιλά για την κ α τ α σ τ ρ ο φ ι κ ή δεκαετία του 1990 με όρους «ευημερίας και πολιτικού δυναμισμού» δεν μπορεί να περιγραφεί ως Ρώσος «ειδικός», αλλά μάλλον ως αντιρώσος προπαγανδιστής. Το ίδιο πρέπει να ειπωθεί και για όποιον συγκρίνει την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της Ρωσίας γύρω στο 1999 με τη Ρωσία του 2020 και επιλέγει να περιγράψει την παρούσα κατάσταση με όρους απαθούς εξαθλίωσης. Το γεγονός ότι η Applebaum και η εταιρεία της εκφράζουν την τρέχουσα οικονομική κατάσταση της Ρωσίας ως διεφθαρμένη και στερούμενη καινοτομίας και επιχειρηματικότητας μπορεί να εξηγήσει γιατί όλοι έχουν κάνει 100% λάθος όταν υποστηρίζουν την επιβολή σκληρών οικονομικών κυρώσεων κατά της Ρωσίας μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, πιστεύοντας ότι η ρωσική οικονομία θα καταρρεύσει και τώρα βλέπουν την επιβίωση, την αναβίωση και την ε κ ρ η κ τ ι κ ή επέκτασή της. Υπάρχουν δύο λέξεις που περιγράφουν το ρωσικό οικονομικό περιβάλλον σήμερα – καινοτομία και επιχειρηματικότητα. Το γεγονός ότι αυτές οι δύο λέξεις δεν υπάρχουν στο λεξικό αυτών των πρώην «ειδικών» όταν περιγράφουν τη σημερινή ρωσική οικονομική πραγματικότητα, λέει πολλά για την άγνοια αυτής της συλλογικότητας των… «ειδικών».
Η Applebaum και οι όμοιοί της καταλαβαίνουν πολύ καλά τις ρίζες της ρωσικής πολιτικής διαφθοράς και ασβεστοποίησης – έχτισαν σκόπιμα αυτό το σύστημα υπό την ηγεσία του πρώην προέδρου Μπόρις Γέλτσιν και το πάντρεψαν με ένα οικονομικό σύστημα που είδε τους συνταξιούχους να ληστεύονται ενώ οι βαρώνοι της ληστείας ευημερούσαν. Η τάξη των Ρώσων ολιγαρχών γεννήθηκε από τους σημερινούς Αμερικανούς «ειδικούς» πάνω στη Ρωσία, οι οποίοι εξηγούν τη Ρωσία σε ένα αμερικανικό κοινό που έχει μολυνθεί από την ασθένεια της Ρωσοφοβίας, την οποία οι εμπειρογνώμονες αυτοί βοηθούν να μεταδοθεί στην επικρατούσα τάση. Ο γάμος των Ρώσων ολιγαρχών με τη ρωσική πολιτική εξουσία ήταν αναπόσπαστο μέρος ενός συνολικού σχεδίου που καθοδηγείτο από τις ΗΠΑ και είχε σχεδιαστεί για να κ α τ α σ τ ρ έ ψ ε ι, όχι να αναζωογονήσει, το ρωσικό έθνος. Ήταν η ζωντανή ενσάρκωση της κοινωνικής ασβεστοποίησης. Και όταν η άνοδος του Βλαντίμιρ Πούτιν στην εξουσία απείλησε να διαλύσει το μεγάλο τους σχέδιο, αυτοί οι «ειδικοί» στράφηκαν εναντίον του, π ρ ο β ά λ λ ο ν τ α ς τις αμαρτίες τους στον καινούργιο πρόεδρο με κλασικό οργουελικό τρόπο: α ν τ ι σ τ ρ έ φ ο ν τ α ς το σενάριο έτσι ώστε το πάνω να είναι κάτω, το αριστερό να είναι δεξιό και το σωστό να είναι λανθασμένο.
Η της Applebaum τάξη των πρώην «ειδικών» πάνω στη Ρωσία δεν μπορεί ποτέ να πει την αλήθεια για τη Ρωσία, διότι αυτό θα απαιτούσε να αναλογιστούν ειλικρινά τα δικά τους λάθη, όταν εργάστηκαν για να κ α τ α σ τ ρ έ ψ ο υ ν τη Ρωσία εξαρχής και επιδίωξαν να την κρατήσουν κατεστραμμένη τις επόμενες δεκαετίες. Έχουν χτίσει καριέρες και έχουν διαμορφώσει καριέρες βασισμένες σ’ αυτά τα ψ έ μ α τ α, και η ίδια η ύπαρξή τους εξαρτάται από την ικανότητά τους να συντηρούν την α φ ή γ η σ η αυτών των ψεμάτων στο αμερικανικό κοινό.
Η Ρωσία που ο Βλαντίμιρ Πούτιν κ λ η ρ ο ν ό μ η σ ε από τον Μπόρις Γέλτσιν ήταν ένα θεμελιωδώς δ ι α λ υ μ έ ν ο έθνος. Η τάξη των ολιγαρχών είχε διεισδύσει στον ίδιο τον ιστό της ρωσικής οικονομικής και πολιτικής κοινωνίας και ο ρωσικός λαός είχε χάσει την πίστη του στη δική του ιστορία και τον πολιτισμό του, αναζητώντας, αντ’ αυτού, περιουσίες δυτικού τύπου, οι οποίες απαιτούσαν να εξευτελιστούν στο βωμό της υ π ο τ ι θ έ μ ε ν η ς δυτικής πολιτισμικής ανωτερότητας. Ένα έθνος που απέχει τόσο πολύ από την πραγματική του φύση είναι σχεδόν αδύνατο να κυβερνηθεί – κανένας πολιτικός δεν θα μπορούσε να επιβιώσει από τη θεραπεία-σοκ που απαιτείται για να αντιστρέψει την πορεία του. Ο Πούτιν έπρεπε να δώσει προτεραιότητα σ’ εκείνα τα μέρη της Ρωσίας που έπρεπε να διορθωθούν πρώτα, αναγκάζοντάς τον να κρατήσει τη μύτη του στη σαπίλα που έπρεπε να παραμείνει προς το παρόν, καθώς παρείχε το πλαίσιο που κρατούσε ε ν ω μ έ ν ο αυτό που περνούσε για Ρωσία.
Με την πάροδο των ετών, ο Πούτιν κατάφερε να μειώσει τη διαφθορά της τάξης των ολιγαρχών, αποκαθιστώντας τη ζημιά που προκλήθηκε από τις δεκαετίες της παραμέλησης και ενθαρρύνοντας σιγά-σιγά τη διαδικασία επούλωσης που ήταν απαραίτητη για την αναγέννηση του ρωσικού έθνους και του ρωσικού λαού. Όμως, η υπολειμματική κηλίδα των χρόνων του Γέλτσιν εξακολουθούσε να προσκολλάται στο ρωσικό σώμα, με τη μόλυνση να είναι πολύ βαθειά για να εξαγνιστεί χωρίς να αναιρεθεί μεγάλο μέρος των επιτευγμάτων που είχαν επιτευχθεί όσον αφορά την κοινωνική αναζωογόνηση. Η αντίδραση της Δύσης στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ωστόσο, έδωσε στον Πούτιν μια απροσδόκητη ώ θ η σ η απ’ αυτή την άποψη.
Πρώτον, εκατοντάδες χιλιάδες πολιτικοί αντίπαλοι, οι οπαδοί του Αλέξι Ναβάλνι, εγκατέλειψαν τη χώρα.
Δεύτερον, η Δύση επέβαλε κυρώσεις στην τάξη των ολιγαρχών, ακρωτηριάζοντας τους οικονομικά και αποδυναμώνοντάς τους όσον αφορά την επιρροή που θα μπορούσαν να ασκήσουν πίσω στη Ρωσία.
Και τέλος, η Δύση πίεσε για το σχεδόν ολοκληρωτικό διαζύγιο με τη Ρωσία από οικονομικής άποψης, και μ’ αυτόν τον τρόπο τράβηξε την πρίζα σε μια πολιτικά ισχυρή τάξη Ρώσων επιχειρηματιών που ήταν άρρηκτα συνυφασμένη με τη δ υ τ ι κ ή επιχειρηματική ελίτ.
Εν συντομία: η δυτική αντίδραση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, επηρεασμένη από την Anne Applebaum και τους ομοίους της, α π έ τ υ χ ε δραματικά. Οι δυτικές κυρώσεις όχι μόνο κατέστρεψαν την πολιτική βιωσιμότητα της ρ ω σ ι κ ή ς ολιγαρχικής τάξης και των επιχειρηματικών ελίτ, αλλά ε π έ σ τ ρ ε ψ α ν στη Δύση με ένα κλασικό πλήγμα που έχει π α ρ α λ ύ σ ε ι την ευρωπαϊκή οικονομία.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν μπόρεσε να χρησιμοποιήσει την ανάγκη ενίσχυσης της ρωσικής αμυντικής οικονομίας, για να επιδιώξει το είδος της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας που οι Applebaum κ.ά. υποστήριζαν ότι ήταν ανύπαρκτο στη σημερινή Ρωσία.
Ο πόλεμος με την Ουκρανία και τη συλλογική Δύση πέτυχε και κάτι άλλο: ξύπνησε ένα αδρανές αίσθημα πατριωτισμού στον ρωσικό λαό. Αυτή η πατριωτική αναγέννηση οδήγησε τους Ρώσους να ε ρ ω τ ε υ τ ο ύ ν τη Ρωσία, ανακαλύπτοντας εκ νέου τον πολιτισμό τους, την ιστορία τους, τη θρησκεία τους και τις αξίες τους. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπήρξε η κ ι ν η τ ή ρ ι α δύναμη για τη ρωσική ανανέωση, βασιζόμενος σ’ αυτήν τη νέα αίσθηση εθνικής υπερηφάνειας, για να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή ως ένα μεγάλο έθνος με μοναδικό πολιτισμό, που είναι ικανό να α υ τ ο σ υ ν τ η ρ η θ ε ί και ως τέτοιο δ ε ν εξαρτάται π ο τ έ ξανά από τη Δύση για ο,τ ι δ ή π ο τ ε.
Αυτή η νέα Ρωσία μπορεί να σταθεί στα δικά της πόδια και να προστατεύσει τον εαυτό της από κάθε εχθρό που ενδέχεται να παρουσιαστεί.
Η μύγα στην αλοιφή αυτής της τρέχουσας πραγματικότητας, ωστόσο, είναι ο βαθμός στον οποίο η Ρωσία έχει εξαρτηθεί από την ηγεσία του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Πούτιν κέρδισε την επανεκλογή εξασφαλίζοντας το 88% των ψήφων με συμμετοχή 77% μεταξύ των επιλέξιμων ψηφοφόρων. Αυτή είναι μια εντολή για το είδος της αλλαγής που ο Πούτιν προηγουμένως δ ε ν μπορούσε να εξετάσει από φόβο μήπως διαλύσει τον ιστό της ρωσικής πολιτικής και οικονομικής κοινωνίας. Με την ολιγαρχική τάξη και τις φιλοδυτικές οικονομικές ελίτ ουσιαστικά σ τ ε ι ρ ω μ έ ν ε ς από τις κυρώσεις, ο Πούτιν μπορεί να θεσπίσει σ α ρ ω τ ι κ έ ς οικονομικές μεταρρυθμίσεις, σχεδιασμένες για να αναζωογονήσουν τη ρωσική οικονομία με βάση τη μ α ζ ι κ ή επανεπένδυση πόρων που είχαν προηγουμένως αφαιρεθεί από τη Ρωσία.
Ο πόλεμος με την Ουκρανία ε λ ε υ θ έ ρ ω σ ε τον Πούτιν με έναν άλλο, ίσως ακόμη πιο σημαντικό, τρόπο. Η εναπομείνασα σήψη των χρόνων του Γέλτσιν, με τη μορφή περιφερειακών πολιτικών που ανησύχαζαν περισσότερο για τον ατομικό πλούτο τους παρά για το ρωσικό σύνολο, εξακολουθούσε να υπάρχει και, με τον αριθμό τους, εξακολουθούσε να είναι μια τρομερή δύναμη. Μετατρέποντας τον πόλεμο με την Ουκρανία από πόλεμο μεταξύ δύο αδελφών σλαβικών λαών, στον οποίο πολλοί Ρώσοι αντιδρούσαν, σε έναν υ π α ρ ξ ι α κ ό αγώνα επιβίωσης με τη συλλογική Δύση, ο Πούτιν αξιοποίησε μια δεξαμενή πατριωτισμού που όμοιά της είχε να εμφανιστεί από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ρωσικός πατριωτισμός συνδέεται πλέον άμεσα με την υποστήριξη και την υπηρεσία στην Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει αξιοποιήσει αυτόν τον νέο πατριωτισμό και την εντολή που του έδωσε η εκλογική του νίκη για να επαναπροσδιορίσει τη σύγχρονη ρωσική πολιτική τάξη, και με τον τρόπο αυτό, θέτει σε κίνηση το είδος των διαρθρωτικών αλλαγών που είναι απαραίτητες για να συνεχίσει η Ρωσία να αναπτύσσεται και να ευημερεί στη μετά Πούτιν εποχή.
«Λέγεται συχνά εδώ», δήλωσε ο Πρόεδρος Πούτιν στην εναρκτήρια ομιλία του, «ότι ο αρχηγός του κράτους στη Ρωσία απαντά και θα απαντά πάντα, για τα πάντα. Αυτό εξακολουθεί να ισχύει. Αλλά σήμερα», σημείωσε, «αν και έχω βαθειά επίγνωση της προσωπικής μου ευθύνης, θέλω να τονίσω ότι η επιτυχία και η ευημερία της Ρωσίας δεν μπορεί και δεν πρέπει να εξαρτάται από ένα μόνο πρόσωπο ή ένα πολιτικό κόμμα ή μια πολιτική δύναμη μόνο. Χρειαζόμαστε μια ευρεία βάση για την ανάπτυξη της δημοκρατίας στη χώρα μας και για τη συνέχιση των μετασχηματισμών που έχουμε ξεκινήσει. Είναι πεποίθησή μου», συνέχισε, «ότι μια ώριμη κοινωνία των πολιτών είναι η καλύτερη εγγύηση ότι αυτή η ανάπτυξη θα συνεχιστεί. Μόνο οι ελεύθεροι άνθρωποι σε μιαν ελεύθερη χώρα μπορούν να είναι πραγματικά επιτυχημένοι. Αυτό είναι το θεμέλιο τόσο για την οικονομική ανάπτυξη όσο και για την πολιτική σταθερότητα στη Ρωσία. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να διασφαλίσουμε ότι ο καθένας εδώ μπορεί να αξιοποιήσει τα ταλέντα και τις ικανότητές του, για να διασφαλίσουμε ότι θα αναπτυχθεί ένα πραγματικά πολυκομματικό σύστημα και ότι θα ενισχυθούν οι προσωπικές ελευθερίες».
Το «ασβεστοποιημένο, αυταρχικό πολιτικό σύστημα» που κατήγγειλε η Anne Applebaum δεν είναι παρά ένα αποκύημα της φαντασίας της και εκείνων που, όπως εκείνη, έχουν φτάσει να μισούν ο,τιδήποτε και κάθε τι που σχετίζεται με τη Ρωσία που ο Βλαντίμιρ Πούτιν έχει α ν ο ι κ ο δ ο μ ή σ ε ι από τα ε ρ ε ί π ι α της δεκαετίας Γέλτσιν. Η ίδια και οι συνάδελφοί της «ειδικοί» πάνω στη Ρωσία έχουν κάνει λάθος για τη Ρωσία και την ηγεσία της και θα συνεχίσουν να το κάνουν και στο μέλλον. Ας ελπίσουμε ότι όσοι κατέχουν θέσεις ευθύνης θα κατανοήσουν το τίμημα που έχει καταβληθεί για την πίστη σε τέτοιες στρεβλές αναλύσεις και θ’ αρχίσουν να ακούν τις εκτιμήσεις εκείνων που προσπαθούν να κατανοήσουν την πραγματικότητα της Ρωσίας όπως είναι και όχι τη μ υ θ ο π λ α σ ί α που διαπράττουν όσοι είναι εγκλωβισμένοι στις α π ο τ υ χ η μ έ ν ε ς πολιτικές του παρελθόντος. Μόνο έτσι μπορεί να ξεπεραστεί η ασθένεια της Ρωσοφοβίας που έχει καταλάβει την ψυχή του αμερικανικού κοινού. Και όταν έρθει αυτή η ώρα –και θα έρθει !-, θα μπορέσουμε όλοι να α ν α γ ν ω ρ ί σ ο υ μ ε την πραγματικότητα όσων έχει ήδη επιτύχει ο Βλαντίμιρ Πούτιν και να εκτιμήσουμε αυτά που έχει αρχίσει σήμερα να πετυχαίνει.
Γνωρίστε το νέο αφεντικό. Δεν είναι το ίδιο με το παλαιό αφεντικό.
ACTIVE VOLCANO / ΕΝΕΡΓΟ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟ 